Alkol Kullanımı Gelecek Nesilleri Doğmadan Önce Etkileyebilir !

Bir kişinin sağlıklı kalma yeteneği, ev koşulları, aile yapısı ve toplumsal çevre gibi faktörlerden etkilenir. Bu sosyal sağlık belirleyicilerini araştıran bilim insanları, genetik faktörlerin mi yoksa çevresel etmenlerin mi bir kişinin hastalıklara karşı direncini daha fazla etkilediğini anlamaya çalışıyor.

Bilim insanları, alkol tüketiminin fetal gelişim ve yaşam boyu sağlık üzerindeki etkilerini inceliyorlar. Araştırmalar, babanın alkol kötüye kullanımının çocuklarının zihinsel sağlık ve sosyal gelişimini olumsuz etkilediğini uzun zamandır ortaya koymuş olsa da, babanın alkol kullanımının çocuklarının fiziksel sağlığı üzerindeki kalıcı biyolojik etkileri net olarak belirlenmiş değil.

Son yayımlanan araştırmalar, hem anne hem de babanın kronik alkol kullanımının, çocuklarının yaşlanmasını hızlandırdığını ve hastalıklara daha duyarlı hale getirdiğini gösteriyor.

Fetal Alkol Spektrum Bozuklukları

Ulusal Sağlık Enstitüleri’ne göre, Yurt dışındaki yetişkinlerin yaklaşık %11’inin alkol kullanımı bozukluğu bulunuyor. Aşırı alkol tüketimi, karaciğer hastalıkları, kalp sorunları, bilişsel fonksiyon kaybı ve hızlandırılmış yaşlanma gibi birçok sağlık sorununa yol açabiliyor.

Bu sağlık sorunları ebeveynler aracılığıyla çocuklara geçebilir. Fetal alkol spektrum bozuklukları, Yurt dışındaki okul çocuklarının yaklaşık 20’de 1’ini etkileyen, alkolle ilişkili fiziksel, gelişimsel ve davranışsal eksiklikleri tanımlıyor. Bu bozukluklara sahip çocuklar, erken yaşta tip 2 diyabet ve kalp hastalığı gibi yetişkin hastalıkları yaşamaya başlıyor. Kardiyovasküler hastalıklar bu çocuklarda ergenlik döneminde görülürken, diğer bireylerde genellikle 40’lı ve 50’li yaşlarda ortaya çıkıyor.

Fetal alkol spektrum bozukluklarına sahip çocuklar, ayrıca hastaneye yatma olasılıkları daha yüksek ve ömürleri, bu durumdan etkilenmeyen çocuklardan %40 daha kısa olabiliyor. Ancak, bu sağlık sorunlarının yaşam koşullarından mı yoksa doğrudan ebeveynlerin madde kullanımından mı kaynaklandığı hala belirsiz.

Anne ve Baba alkol kullanıyor !

Araştırma ekibi, hamilelik döneminde anne, baba veya her iki ebeveynin alkol kullanımının yavrularının yaşlanması ve kronik hastalıkları üzerindeki etkilerini ölçmek için bir fare modeli kullandı. Fareler, ne zaman ve ne kadar alkol tüketeceklerine karar verdi.

Araştırma, hem babanın hem de annenin alkol kullanımı yavrularının mitokondrilerinde zararlı değişikliklere yol açtığını gösterdi. Mitokondriler, hücrelerin enerji kaynağı olarak bilinir ve yaşlanma ile sağlık üzerinde büyük etkileri vardır. Mitokondriler zamanla bozulur ve hücrelerin hasarı onarma ve metabolizmayı kontrol etme yeteneği azalır.

Fareler üzerindeki deneyler, babanın alkol maruziyetinin fetal gelişim sırasında başlayan ve yetişkinliğe kadar devam eden mitokondriyal fonksiyon bozukluklarına neden olduğunu ve yavrularının daha hızlı yaşlanmasına yol açtığını ortaya koydu. Örneğin, paternal alkol maruziyeti yaşa bağlı karaciğer hastalığında iki kat artışa neden oldu. Bu durum, ebeveynlerin – özellikle babanın – alkol kullanımının yaşlanma ve yaşa bağlı hastalıklar üzerinde önemli etkileri olabileceğini düşündürüyor.

Önemli bir bulgu da, her iki ebeveynin de alkol tüketmesi durumunda, etkilerin sadece bir ebeveynin alkol tüketimine göre daha kötü olduğu. Örneğin, her iki ebeveyn alkol tükettiğinde yaşa bağlı karaciğer skarlaşmasında üç kat artış gözlendi.

Fetal Alkol Sendromunun Tedavisi

Fetal alkol sendromuna sahip kişiler, yaşam boyu el-göz koordinasyonu problemleri, hafıza ve dikkat zorlukları gibi zorluklarla karşılaşır. Fetal alkol spektrum bozuklukları olan çocuklar için erken eğitim müdahaleleri, yazılı materyaller yerine görsel ve işitsel materyaller kullanarak öğrenmeyi kolaylaştırabilir.

Araştırma ekibi, kronik alkol maruziyetinin etkilerini incelediler ancak orta düzeyde alkol kullanımının da mitokondriyal problemlere yol açıp açmadığını henüz bilmiyorlar.  Ayrıca, fetal alkol spektrum bozukluğu teşhisi almamış ancak ebeveynleri ağır alkol tüketen kişilerde bu etkilerin ortaya çıkıp çıkmadığını da henüz bilmiyor.

Paternal alkol kullanımının insan embriyonik gelişimini nasıl etkilediği hala belirsizdir, ancak araştırmacılar bazı yeni çalışmalar bunun etkili olabileceğini öne sürüyor. Araştırmacıların bir sonraki adım, mitokondriyal sağlığı hedefleyen müdahalelerin – egzersiz ve belirli diyetler gibi – fetal alkol spektrum bozukluğu olan kişilerin sağlık sonuçlarını iyileştirip iyileştiremeyeceğini araştırmak olacaktır.

Bu bulgular, ebeveynlerin alkol kullanımının sadece bireyler üzerinde değil, aynı zamanda gelecek nesiller üzerinde de uzun vadeli etkiler yaratabileceğini ortaya koyuyor. Ebeveynlerin alkol tüketiminin çocukların sağlıklarını ve yaşam sürelerini nasıl etkilediğini anlamak, daha etkili önleme ve müdahale stratejilerinin geliştirilmesine katkı sağlayabilir.