Paylaş
Tiyatro ve müzikal söz konusu olduğunda, Broadway hakkında dikkat çekici bilgiler sunulmuştur. Broadway, New York’ta bir cadde olmanın ötesinde, aynı zamanda tiyatro ve müzikallerin akla geldiği ilk yerdir. ABD’deki tiyatro ve müzikal gösterileri, bu cadde üzerinde ve bu caddeye açılan sokaklardaki salonlarda zirve yapmıştır. Bu nedenle, Broadway’in adı neredeyse ABD’deki müzikal sanatıyla eşanlamlıdır. İlk kuruluşundan günümüze, Broadway hakkındaki gerçeklerden burada düzenlenen bazı ilginç tiyatrolara kadar sizi etkileyebilecek bilgileri paylaşacağız
1. Broadway’in Birçok İsmi Var
Broadway, eğlencenin merkezi olmadan önce, adı Wickquasgeck Yolu olan bir Kızılderili caddesiydi. 17. yüzyılda, Hollandalı yerleşimciler Manhattan’ı ele geçirdiklerinde, bu yola “De Heeren Straat” yani “Beyefendiler Sokağı” adını verdiler. Ancak, yol gerçekten geniş olduğu için insanlar zaman zaman ona Brede Weg veya Broadway adını takmışlardı. Bu takma ad, İngilizler bölgenin kontrolünü ele geçirdiğinde kalıcı hale geldi.
2. The Park Theatre, New York tiyatro sahnesinin en gözde performans merkezlerinden biriydi.
The Park Theatre, New York tiyatro sahnesinin en gözde performans merkezlerinden biriydi. Kolonilerin Britanya’dan ayrılması sürecinde, New York tiyatrosu önemli bir düşüş yaşamış olsa da, işler 1790’ların ortalarında tekrar canlandı. Ocak 1798’de, Park Row’da şehir merkezinde bulunan The Park Theatre, Shakespeare’in “As You Like It” performansıyla açıldı ve ardından “The Purse veya American Tar” adlı bir müzik sunumu gerçekleştirildi. Park Theatre, o dönem için oldukça geniş bir kapasiteye sahipti ve yaklaşık 2000 kişiyi ağırlayabiliyordu. Bu, şehir merkezindeki daha büyük ve daha modern mekanların ve diğer tiyatroların çoğalmasına öncülük ederek, yeni bir çağın başlamasına neden oldu. Bu gelişmeler, Midtown’daki Tiyatro Bölgesi’nden uzak olsalar da, birçoğu Broadway üzerinde konumlanmıştı.
4. Oscar Hammerstein ve Broadway’in Dönüşümü
Oscar Hammerstein, Broadway’in gelişiminde kilit bir rol oynayarak, bölgenin bir sonraki büyük çıkışını sağladı. 20. yüzyılın başlarında, Hammerstein, Times Meydanı’nı günümüzde bildiğimiz müzikal tiyatro mekanına dönüştürme sorumluluğunu üstlendi. Bu noktada, mekan hala Longacre Meydanı olarak adlandırılmaktaydı, ancak bu isim, New York Times gazetesinin 1904’te oraya taşınmasının ardından değişti. Hammerstein, bölgede Olympia Tiyatrosu (1895) ve Victoria Tiyatrosu (1899) dahil olmak üzere bir dizi tiyatro inşa ederek etkileyici bir iz bıraktı.
5. Broadway Tiyatrolarının Yükselişi: 20. Yüzyılın Başları
20. Yüzyılın ilk yıllarında, Broadway’de bir dizi yeni tiyatro sahne almaya başladı. Bu dönemde ortaya çıkan bazı önemli tiyatrolar şunlardı: New Amsterdam Tiyatrosu, perili olduğuna dair söylentilerle anılan Belasco Tiyatrosu ve günümüzde hala faal olan en eski Broadway tiyatrosu olan Lyceum Tiyatrosu.
6. Elektrik ve Metro: Broadway’de Yeni Bir Çağın Başlangıcı
Broadway’in gelişimine önemli katkılarda bulunan iki büyük endüstriyel gelişme yaşandı. İlk olarak, elektrik kullanımı büyük bir dönüm noktasıydı. Havasız ve gazla aydınlatılan tiyatrolar, sadece rahatsızlık yaratmakla kalmıyor, aynı zamanda yangın tehlikesi oluşturuyordu. Elektrikli ampuller, tiyatro deneyimini daha güvenli ve keyifli hale getirerek Broadway’e yenilik getirdi. Broadway, bu parlak yeni teknolojiyi hızla benimseyerek “Büyük Beyaz Yol” olarak adlandırılmaya başlandı.
O dönemdeki diğer önemli gelişme ise 1904 yılında açılan ilk metro hattıydı. Aniden Times Meydanı, şehir sakinleri için kolayca erişilebilen bir konuma dönüştü. Bu da beraberinde birçok insanın eğlence için Broadway caddesindeki müzikal ve tiyatro salonlarına ilgi göstermeye başlamasına sebep oldu. Broadway, elektrikli aydınlatma ve metro gibi yeniliklerle donatılarak, şehir kültürünün merkezi haline geldi.
7. Vodvil Gösterileri: Broadway’de Büyük İlgi Topluyor
Broadway, ilk vodvil gösterilerini büyük bir ilgiyle karşılayarak önemli bir döneme tanıklık etti. Birkaç on yıl boyunca, Broadway sahneleri bir dizi Fransız yapımı vodvil prodüksiyonuna ev sahipliği yaptı. Açık saçık kostümlerle süslenmiş güzel kadınların yer aldığı bu gösteriler, insanlara biraz müstehcen ancak yine de sosyal olarak kabul edilebilir bir deneyim sunma fırsatı sağlıyordu. Broadway, bu eğlenceli ve hafif tarzdaki gösterilerle izleyicilere unutulmaz anlar yaşatırken, aynı zamanda sahne sanatlarına yeni bir boyut kazandırıyordu.
8. Mae West ve Müstehcenlikle Suçlanan “Sex” Oyunu
Şubat 1927’de, ünlü oyuncu Mae West ve diğer 20 oyuncu, West’in kaleme aldığı “Sex” adlı oyunu sahneledikleri için tutuklandı. Oyun, Montreal’in kırmızı ışık bölgesindeki seks işçilerini konu alıyordu. Mahkeme, bu eseri “gençliğin ahlakını bozabilecek, müstehcen, uygunsuz, ahlaksız ve masum olmayan bir drama” olarak nitelendirdi.
West, suçlamalardan kurtulmak için oyunu gösterimden kaldırmayı kabul edebilirdi, ancak bu öneriyi reddetti. Bilinen bir deyişle, “Reklamın kötüsü olmaz.” West, sekiz gün hapis cezasına çarptırıldı ve ardından hapishanede kurduğu bir kütüphaneye bin dolarlık bir dergi röportajından elde ettiği geliri bağışladı. Mae West’in bu olayıyla, sahne sanatları ve özgür ifade konularındaki sınırları zorlama tutkusu bir kez daha ortaya çıktı.
9. Antoinette Perry: Broadway’in Gelişimine Öncülük Eden Bir İsim
Aynı dönemde, Colorado doğumlu bir aktris oyunculuktan yönetmenliğe geçiş yaparak Broadway’in gelişimine önemli katkılarda bulunan bir isim hazırlanıyordu. O isim Antoinette Perry, ya da kısaca Tony olarak biliniyordu. Perry, yapım ortağı (ve daha sonra sevgilisi) Brock Pemberton ile 1920’lerin sonlarından 1940’ların başlarına kadar etkileyici 17 gösteriyi sahneledi. Aynı zamanda ulusal bir oyunculuk okulu için çaba sarf edip, şu anda American Theatre Wing olarak bilinen Theatre Wing of Allied Relief’in kurulmasına da yardımcı oldu. Antoinette Perry’nin liderliği ve katkıları, Broadway’in büyümesinde ve sahne sanatlarının gelişiminde önemli bir rol oynadı.
10. Tony Ödülü: İsmini Taşıyan 7 Farklı Kazanan
Tony ödülleri, Broadway’de sahnelenen oyunlara verilen en prestijli ödüllerden biridir. Şu ana kadar Tony adını taşıyan 7 farklı kişi, bu ödülü kazanmıştır. En sonuncusu, 2018’de The Band’s Visit’teki performansıyla Müzikal dalında En İyi Başrol Erkek Oyuncu ödülünü alan Tony Shalhoub oldu. Tony ödülü, sahne sanatları dünyasındaki üstün başarıları ve etkileyici performansları kutlamak için verilen bu saygın ödül, Broadway’in en iyilerini öne çıkarmaya devam ediyor.
11. The Phantom of the Opera: Broadway Tarihindeki En Uzun Soluklu Gösteri
Mart 2020 itibariyle, Andrew Lloyd Webber’in The Phantom of the Opera’sı Broadway sahnelerinde tam 13,370 kez performans sergileyerek, Broadway tarihinin en uzun soluklu gösterisi haline geldi. Bu müzikalde yer alan orkestra üyelerinden bazıları, prodüksiyonun ilk gününden itibaren aynı ekipte yer almaktadır. Ekim 2020’de yayınlanan bir This American Life bölümünde, Jay Caspian Kang, yıllardır aynı şarkıları haftada sekiz kez çalmanın deneyimini öğrenmek için bazı orkestra üyeleriyle röportaj yaptı. Her biri, bu eşsiz deneyime başa çıkmak için kendine özgü bir başa çıkma mekanizmasına sahip. The Phantom of the Opera, sadece müzikal bir başarı değil, aynı zamanda sahne sanatlarının kalbindeki uzun ömürlülük ve etkileyici bir performansın sembolüdür.
12. Cats Müzikali: Yak Yünü Rekoru
Eğer en çok yak (Tibet öküzü) yünü kullanan müzikallerin bir listesi yapılsaydı, muhtemelen Cats bu listeye başı çekerdi. Cats müzikali, 18 yıl boyunca sahnede olduğu süre zarfında kostüm departmanının, sanatçıların perukları için tam 3247 kilogram yak yünü kullanmasına sebep oldu. Bu müzikal, sadece sahnedeki performanslarıyla değil, aynı zamanda kullanılan malzeme miktarıyla da unutulmaz bir iz bıraktı.
13. Aslan Kral: Tüm Zamanların En Yüksek Hasılat Yapan Broadway Yapımı
Aslan Kral, 1997’deki ilk çıkışından bu yana elde ettiği 1,68 milyar dolarlık hasılatla tüm zamanların en çok hasılat yapan Broadway şovu unvanını kazandı. Bu müzikal, müthiş sahne tasarımı, etkileyici müzikleri ve unutulmaz hikayesi ile seyircileri büyüleyerek Broadway tarihinde eşsiz bir başarı elde etti. Aslan Kral, hem maddi başarı hem de kültürel etki açısından Broadway’in zirvesinde yer alarak unutulmaz bir yer edindi.
14. Carrie Müzikali: Büyük Bir Başarısızlık
Aslan Kral’ın ekrandan sahneye uyarlaması büyük bir başarıya ulaşmış olabilir, ancak aynı şeyi Stephen King’in klasik korku romanı Carrie gibi diğer bazı uyarlamalar için söylemek mümkün değil. Müzikal, 1988 baharında Broadway sahnelerine çıktı ve izleyenleri dehşete düşüren bir performans sergiledi. New York Times eleştirmeni Frank Rich, gösteriyi Hindenburg felaketine benzetti. Carrie müzikali, sadece beş performansın ardından kapatıldı ve Broadway tarihinde unutulmaz bir başarısızlık olarak anıldı.
15. Sweeney Todd: Broadway’de Bir Başarı Hikayesi
Kan ve cesaret, her zaman bir Broadway fiyaskosunun tarifi olmayabilir. Örneğin, Stephen Sondheim’ın Sweeney Todd: Fleet Sokağı’nın Şeytan Berberi müzikaline bir göz atalım. Sweeney Todd, kötü karakterlere karşı komplo kuran intikamcı bir berberin hikayesine odaklanıyor. Müzikal, Mart 1979’da Broadway’de prömiyer yaptı ve sekiz Tony ödülü kazanan, bunlar arasında En İyi Müzikal de bulunan bir başarı elde etti. Sweeney Todd, cesur ve etkileyici bir anlatımıyla izleyicileri büyüleyerek Broadway sahnelerinde unutulmaz bir yer edindi.
Sonraki Yazı
Ne düşünüyorsunuz?
Fikrini bilmek güzel. Yorum bırakın.