Bazı Karıncalar Birbirlerine Acil Cerrahi Müdahale Yapabiliyorlar !
Florida’dan özel bir karınca türü, birbirlerine doktorculuk oynayarak enfeksiyondan koruyor !
Florida Çarpıcı Karıncası, yaralı yoldaşlarının yaralarını dikkatlice tedavi eden bir tür. “Karınca hastanesi”nde, yaralı böceklerin yaralarını keserek tedavi ediyorlar ve böylece iyileşmelerine yardımcı oluyorlar.
Yurt dışında bir dergide yayınlanan araştırmaya göre, bu minik cerrahlar sadece keşfedilmekle kalmamış, aynı zamanda bu cerrahi müdahalenin karıncaların iyileşme sürecine katkı sağladığı ve her yaralanmanın özelliklerine göre kişiselleştirildiği ortaya çıkmış. Evet, kişiye özel karınca ameliyatı, duyduk duymadık demeyin!
Yurtdışındaki bir üniversiteden bir araştırmacı, “Ampute etme davranışından bahsediyorsak, hayvan krallığında bir türün diğer bir türü sofistike ve sistemli bir şekilde ameliyat ettiği tek örneği burada görüyoruz,” diyor. İşte karıncaların Nobel Tıp Ödülü’ne aday gösterileceği an bu an!
Bu tür davranışlar aslında karıncalar arasında yeni değil. 2023 yılında yayımlanan bir çalışmada, Sub-Sahra Afrika’da yaşayan Megaponera analis adlı karıncaların da yaralanmalara özel bir salgı kullanarak enfeksiyonları sınırladığı keşfedilmişti. Ancak, Florida Çarpıcı Karıncası’nın doğal mekanik yöntemlerle ameliyat yapması gerçekten farklı bir boyut.
Bu bakım iki şekilde gerçekleşiyor: Karıncalar, yara temizliği için sadece ağızlarını kullanabilir veya temizlik sonrasında yaralı bacağı tamamen keserek tedavi edebilirler. Araştırmacılar, hangi seçeneğin hangi durumda daha etkili olduğunu belirlemek için bir değerlendirme yöntemi geliştirmişler.
Çalışmada incelenen iki tür bacak yaralanması var: uylukta (femur) ve kaval kemiğinde (tibia) kesikler. Tüm femur yaralanmaları, bir yuva arkadaşı tarafından önce kesik temizlendikten sonra ayrı bir karıncanın bacağı tamamen kesmesiyle sonuçlandı. Tibia yaralanmaları olan karıncalar için ise sadece hafif bir ağız temizliği yeterli olmuştur.
“Her zaman bacağı ampute ettikleri femur yaralanmalarında başarı oranı yaklaşık %90 veya %95 idi. Tibia yaralanmalarında ise, ampute etmedikleri durumlarda bile sağkalım oranı %75 civarında başarıya ulaşmıştır,” diyor araştırmacı. Bir nevi “karınca tıbbi mucizesi” diyebiliriz!
Yardım uygulanmayan durumlarda, femur yaralanmalarında sağkalım oranı %40’ın altında iken, tibia yaralanmalarında bu oran %15 civarındaydı. Karıncaların yara bakımında enfeksiyon riskini göz önünde bulundurarak tedavi yöntemleri seçtiklerine inanılıyor. Femurun mikro-CT taramaları, bu bölgenin çoğunlukla kas dokusundan oluştuğunu gösteriyor. Yani bacakta kan pompalamak için oldukça önemli bir bölge.
Femurda bir yaralanma, kasların tehlikeye girmesine ve potansiyel olarak bakteri yüklü kanın dolaşımını azaltmasına neden olabilir. Diğer yandan, tibia çok az kas dokusuna sahiptir ve kan dolaşımında daha az rol oynar.
“Tibia yaralanmalarında, hemolimf akışı daha az engellenmiş olduğundan, bakteriler vücuda daha hızlı girebilir. Öte yandan femur yaralanmalarında bacakta dolaşım hızı yavaşlamıştır,” diyor araştırmacı. Karıncaların tıbbi dehasına şapka çıkarıyoruz!
“Eğer karıncalar yaranın enfekte olup olmadığını teşhis edebiliyorsa ve uzun süre boyunca bu tür tedavileri gerçekleştirebiliyorsa, bu durum tıbbi sistem açısından insan sisteminden sonra gelen en ileri düzeyde bir sistem olarak değerlendirilebilir.” diyen ekip, şu anda bu davranışın diğer karınca türleri arasında ne kadar yaygın olduğunu görmek için benzer deneyler yürütüyor. Ayrıca, bu çalışma karıncaların ağrıya karşı dayanıklılık yetenekleri hakkında da sorular ortaya koyuyor, çünkü bu cerrahi müdahaleler uzun süreçler gerektiriyor.
Etiketlendi:
- bilim
Ne düşünüyorsunuz?
Fikrini bilmek güzel. Yorum bırakın.