Paylaş
Sanat dünyasına damga vuran, Türkiye’nin fotoğrafçılık alanında öne çıkan 8 usta ismi sizler için derledik. Fotoğraf sanatının Türkiye’deki evrimini izlemek, 1950’li yıllardan günümüze kadar uzanan bir yolculuk demek. Bu yolda, ulusal ve uluslararası alanda pek çok başarıya imza atmış yüzlerce yetenekli fotoğrafçı bulunsa da, biz bu yazımızda sadece bazılarına odaklanacağız. İşte, Türkiye’nin öne çıkan fotoğrafçıları…
Ara Güler (1928-2018)
Ara Güler, Türk fotoğrafçılığının efsane isimlerinden biridir. 1928 yılında Beyoğlu’nda doğan Güler, genç yaşta sinemaya olan ilgisini keşfetmiş ve İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’nde eğitimine devam ederken gazetecilikle tanışmıştır. Kariyerine gazetecilikle başlayan Güler, pek çok kurumda foto muhabirliği yaparak adını duyurmuş ve 1961 yılında Photography Annual tarafından dünyanın en iyi yedi fotoğrafçısından biri olarak seçilmiştir. Amerikan Dergi Fotoğrafçıları Derneği’ne kabul edilen ilk Türk üye olarak da tarih yazan Ara Güler, 1979’da Türkiye Gazeteciler Cemiyeti tarafından foto muhabirliği dalında birincilik ödülüne layık görülmüştür.
Güler’in objektifi, Salvador Dali, Winston Churchill, İsmet İnönü ve Picasso gibi dünya liderleri ve sanatçılarıyla gerçekleştirdiği röportajlarla da dolu dolu bir yaşam öyküsü sunar. 2018 yılında aramızdan ayrılan bu büyük sanatçı, Türkiye’nin fotoğraf mirasına bıraktığı muazzam eserleriyle hala yaşamaktadır.
Sıtkı Fırat
Erzincan Kemaliye’nin renkli topraklarına doğan Sıtkı Fırat, sanat tutkusunu Gazi Enstitüsü Resim – İş bölümünde fotoğraf sanatıyla buluşturdu. Resimle başladığı sanat hayatına, 1949 yılında ilk fotoğraf makinesini alarak yeni bir sayfa ekledi. Öğretmenlik kariyerine resimle başlamış olmasına rağmen, fotoğrafın büyüsüne kapılarak Türkiye’nin görsel güzelliklerini keşfetmeye karar verdi.
Yeteneği fark edilince devlet tarafından desteklenen Sıtkı Fırat, Almanya’ya gönderilerek fotoğraf üzerine derinlemesine incelemelerde bulundu. Ülkesine döndüğünde, edindiği bilgi ve deneyimleri Gazi Enstitüsü’nde öğretim görevlisi olarak paylaşmaya başladı.
Kariyeri boyunca Türkiye’nin doğal güzelliklerini ve zengin kültürünü dünyaya tanıtmayı amaçlayan Sıtkı Fırat’ın objektifinden çıkan fotoğraflar, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın afişlerinden tutun, çeşitli takvimler ve dergilere kadar geniş bir yelpazede yer aldı.
100’den fazla sergi açan ve birçok ödül kazanan sanatçı, 1998 yılında TÜRKSAV tarafından “Türk Dünyasına Hizmet Ödülü” ile onurlandırıldı. 93 yaşında olmasına rağmen hala sanatına olan bağlılığını sürdüren Sıtkı Fırat, geçmişten günümüze uzanan başarı dolu bir kariyere sahiptir.
Mert Alaş
Mert Alaş, Türkiye’nin önde gelen fotoğrafçıları arasında bulunan bir isimdir. Ankara Üniversitesi Fotoğrafçılık bölümünü kazanmasına rağmen ailesinin Londra’ya göç etmesi, eğitimini tamamlayamamasına sebep olmuştur. Ancak, İngiltere’de Solent Üniversitesi Moda Fotoğrafçılığı bölümünü kazanarak fotoğrafçılık kariyerine başlamıştır.
Marcus Piggott ile gençlik yıllarında tanışan ve hala birlikte çalışan Mert Alaş, dünyanın en başarılı moda fotoğrafçılarından biri olarak kabul edilmektedir. Lüks markaların birçoğunun fotoğrafçılığını üstlenen Alaş, markaların görsel kimliğine önemli katkılarda bulunmuştur.
Moda dünyasının en ünlü isimleri arasında yer alan Kate Moss, Madonna, Lady Gaga, Victoria Beckham, Shakira, Jennifer Lopez, Gisele Bündchen ve Kendall Jenner gibi isimler, Mert Alaş’ın objektifi karşısında yer alarak onunla çalışmayı tercih etmişlerdir. Mert Alaş, teknik becerileri ve sanatsal yaklaşımıyla moda sektöründe etkileyici bir iz bırakmış ve kendisini önemli bir fotoğrafçı olarak konumlandırmıştır.
Coşkun Aral
Coşkun Aral, Türkiye’nin önde gelen fotoğrafçıları arasında yer alırken, 1956 yılında Siirt’te doğdu. Foto muhabirlik kariyerine 1974 yılında Gün ve Günaydın gazetelerinde başlayan Aral, 1977 yılındaki 1 Mayıs Olayları’nda Savaş Ay ile birlikte çektiği fotoğraflar sayesinde Sipa Press tarafından tüm dünya basınına servis edildi. Bu başarı, ona Time ve Newsweek gibi uluslararası dergilerde fotoğraflarını yayınlama şansı verdi.
Türkiye’de Milliyet ve Hürriyet gibi köklü gazetelerde serbest muhabirlik yapan Coşkun Aral, 12 Eylül Darbesi’ne dair çektiği fotoğraflarla bir kez daha uluslararası basında adını duyurdu. 1980 yılından itibaren savaş muhabirliğine yöneldi ve Irak, Afganistan, Lübnan, Kuzey İrlanda ve Uzak Doğu’daki savaşları belgeledi. 1985 yılında Mehmet Ali Birand’ın ekibine katılarak 32. Gün’de çalıştı. Daha sonra Türkiye’nin ilk tematik kanalı olan İz TV’nin kurucuları arasında yer aldı.
Coşkun Aral, kariyeri boyunca Türkiye ve dünyanın farklı bölgelerinde pek çok sergi düzenleyerek günümüzde bağımsız belgeseller yapmaya devam ediyor.
Yıldız Moran
Yıldız Moran, 1932 yılında İstanbul’da doğmuş ve Türkiye’nin ilk kadın fotoğrafçısı olarak öne çıkmış bir sanatçıdır. 1951 yılında Robert Kolej’den mezun olduktan sonra, henüz 18 yaşındayken İngiltere’ye taşınmış ve Shakespeare Tiyatrosu’nun fotoğrafçısı John Vicker’dan eğitim almıştır. Genç yaşta, 21 yaşındayken Cambridge’de ilk fotoğraf sergisini açarak adından söz ettirmiştir. İstanbul, Ankara, Edinburg ve Londra’da düzenlediği bir dizi sergi ile sanatını geniş kitlelere tanıtmaya devam etmiştir.
İngiltere’den dönüşünde, sanatsal faaliyetlerine devam etmek amacıyla Beyoğlu’nda bulunan Maya Sanat Galerisi’nin en üst katını kiralayarak sergiler düzenlemiştir. Bu süreçte, Haldun Dormen, Haldun Taner ve Cemal Gürsel gibi önemli kişiliklerin portre fotoğraflarını çekmiştir. 1963 yılında ünlü şair Özdemir Asaf ile evlenmiş ve bu evlilik sanat kariyerinde bir döneme işaret etmiştir. Evliliğinin ardından fotoğrafçılığı bırakan Moran, üç çocuk annesi olarak ailesine odaklanmış ve eşi Özdemir Asaf’ın şiirlerini İngilizce’ye çevirmeye yönelmiştir.
Sanatçı, 62 yaşında hayatını kaybetmiş olmasına rağmen, son yıllarında İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi Fotoğraf Enstitüsü’nde Onur Üyesi olarak görev alarak sanat dünyasına önemli katkılarda bulunmuştur. Yıldız Moran’ın izlediği benzersiz yol, Türkiye’nin fotoğraf sanatına katkıda bulunan önemli bir figür olarak hatırlanmasını sağlamıştır.
Sami Güner
Sami Güner, Türkiye’nin önde gelen fotoğrafçılarından biri olarak kabul edilen bir sanatçıdır. 1915 yılında Priştine’de doğan Güner, İstanbul Lisesi’nden mezun olduktan sonra Hukuk Fakültesi’ni kazanmış, ancak kısa süre sonra bu alandaki kariyerine son verip Merkez Bankası’nda çalışmaya başlamıştır. 25 yıl boyunca burada görev aldıktan sonra kendi isteğiyle emekliliğe ayrılan Güner, gençlik yıllarından itibaren fotoğrafçılıkla ilgilenmekteydi.
Sami Güner, özellikle yurt dışındaki sergilerinde Türkiye’yi temsil eden fotoğraflar sergileyerek ülkesini uluslararası alanda tanıtmak için önemli çaba sarf etmiştir. 1987 yılında Türk Tanıtma Vakfı tarafından ödüllendirilen Güner, bu ödülü ülkesini başarıyla temsil ettiği ve tanıttığı için almıştır. Aynı zamanda, Türkiye’de fotoğraf sanatına önemli katkılarda bulunan Güner, Fotoğraf Sanatı Derneği’nin ilk başkanı olma unvanına da sahiptir.
Sami Güner, Türk fotoğraf sanatında ilk devlet sanatçısı olarak tanınmaktadır. Uzun yıllar süren kariyeri boyunca, hem ulusal hem de uluslararası düzeyde elde ettiği başarılarla Türk fotoğrafçılığının gelişimine önemli katkılarda bulunmuştur.
Ozan Sağdıç
Ozan Sağdıç, Türkiye’nin en ünlü fotoğrafçılarından biri olarak bilinir ve 1934 yılında Balıkesir’de doğmuştur. Fotoğrafla tanışması, lise son sınıfta gerçekleşmiştir. Eğitimini tamamladıktan sonra, kariyerine Hayat mecmuasında foto muhabiri olarak başlamış ve gerçeklik akımını Türkiye’ye taşıyan öncü isimlerden biri olmuştur.
Hayat mecmuasındaki görevinden ayrıldıktan sonra kendi ofisini açan Sağdıç, afiş, takvim, poster çalışmaları ve baskı hizmetleri sunarak kendine sağlam bir yer edinmiştir. Ozan Sağdıç, sadece Türkiye’nin değil, uluslararası alanda da tanınan bir isim olmuştur.
Ayrıca, Sağdıç fotoğraf dalında devlet sanatçısı unvanını elde eden nadir isimlerden biridir. Bu unvan, onun Türk fotoğraf sanatına yaptığı önemli katkıları ve yetenekleri ile kazanılmış bir ödüldür, Ozan Sağdıç’ı Türk fotoğrafçılığının öncülerinden biri olarak konumlandırmaktadır.
Mehmet Turgut
Mehmet Turgut, 1977 yılında Ankara’da dünyaya gelmiş ve ailesinin mesleği olan fotoğrafçılıkla çok genç yaşlarda tanışmıştır. Zamanla gösterdiği başarılarla adını duyuran Turgut, ulusal ve uluslararası birçok ödül kazanmış bir ünlü fotoğrafçıdır.
Ozzy Osbourne’un albüm kapağı çekimiyle öne çıkan Turgut, bu projenin yanı sıra İlber Ortaylı, Ara Güler, Yıldız Kenter, Yaşar Kemal ve Erkin Koray gibi ünlü isimlerin fotoğraf çekimlerini gerçekleştirmesiyle de bilinir. Fotoğraf sanatındaki ustalığıyla tanınan Mehmet Turgut, eserlerini geniş kitlelere sunmuş ve sanat dünyasında önemli bir yer edinmiştir.
Ne düşünüyorsunuz?
Fikrini bilmek güzel. Yorum bırakın.