Unutulmuş Antibiyotikler: Süper Bakterilere Karşı Yeni Umut
Seksen yıl önce geliştirilen ve zamanla unutulan bir antibiyotik, günümüzde ilaçlara dirençli süper bakterilerin tehdidine karşı heyecan verici yeni çözümler sunma potansiyeline sahip. Bugün kullandığımız antibiyotiklerin yarısı, neredeyse bir yüzyıl önce, antibiyotiklerin “altın çağı” sırasında keşfedilen bileşiklerin varyasyonlarıdır.
1940’larda izole edilen streptotrisin, gram-negatif bakterilerin neden olduğu enfeksiyonları tedavi etme potansiyeli ile dikkat çekmiştir. Gram-pozitif bakterilerin aksine, gram-negatif bakteriler, birçok antibiyotiğin hedef aldığı sağlam bir hücre duvarına sahip değildir. Bu nedenle, gram-negatif bakterilere etkili alternatifler bulmak, ilaç endüstrisi için büyük bir zorluk teşkil etmektedir.
2017 yılında Dünya Sağlık Örgütü, en tehlikeli ilaçlara dirençli patojenlerin bir listesini yayımladı. Bu listede yer alan patojenlerin çoğu gram-negatif bakterilerdir. Ancak, streptotrisin, potansiyelinin farkında olunsa da, ilk araştırmalarda insan böbrek sağlığı açısından yüksek toksisite riski nedeniyle göz ardı edilmiştir.
Araştırmacı ve ekibi, streptotrisin’i yeniden değerlendirmek amacıyla araştırmalar yapmaktadır. Bu çalışmalarda, streptotrisin’in potansiyeli, nourseptotrisin adı altında yeniden keşfedilmektedir. Araştırmacı, “Şu anda çok sayıda ilaç direncine sahip patojenlerin ortaya çıkmasıyla, tedavi için etkili antibiyotik bulmakta zorlandığımız bir dönemdeyiz. Bu nedenle, daha önce göz ardı ettiğimiz bileşenleri tekrar gözden geçirip potansiyellerini değerlendirme zamanı” ifadelerini kullanmıştır.
Nourseptotrisin, gram-pozitif toprak bakterileri tarafından üretilen doğal bir antibiyotiktir ve aslında streptotrisin F (S-F) ve streptotrisin D (S-D) gibi çeşitli antibiyotiklerin karışımını içermektedir. Araştırmalarda, nourseptotrisin ve S-D’nin laboratuvar ortamında böbrek hücreleri üzerinde toksik etkiler yarattığı gözlemlenmiştir. Ancak, Kirby ve ekibi, S-F’nin toksik etki göstermediğini ve düşük konsantrasyonlarda dahi etkili olduğunu belirlemiştir.
Fareler üzerinde yapılan deneylerde S-F, mevcut birçok ilaca dirençli bir bakteri türünü etkisiz hale getirmeyi başarmıştır ve bu başarı, minimum veya hiç toksisite ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmacı, “Toprakta yaşayan bakteriler, yaşam alanlarını koruma çabası içinde, gram-negatif bakterilerin zırhını aşabilen antibiyotikleri evrimsel süreç içerisinde geliştirmeyi başardılar. Streptotrisinler, bu devam eden savaşın bir ürünüdür” şeklinde açıklama yapmıştır.
Streptotrisin’in gram-negatif bakterilere nasıl etki ettiğine dair ayrıntılar henüz netlik kazanmamıştır. Ancak, bu antibiyotiğin gram-negatif bakterilere bağlanarak, onların protein üretim mekanizmalarını bozduğu düşünülmektedir. Araştırmacılar bu etkileşimi daha iyi anlayabilirlerse, dirençli bakterilere karşı tamamen yeni bir ilaç sınıfı geliştirme yolunda önemli adımlar atabilirler.
Araştırmacı ve meslektaşları, S-F gibi doğal streptotrisinlerin süper bakterilere karşı daha etkili hale gelmesi için geliştirme çalışmaları yapmaktadır. “Bu tarihsel olarak önemli ve uzun süre unutulmuş antibiyotik sınıfına yönelik ilginin yeniden canlanmasını dört gözle bekliyoruz” diyen Araştırmacı, gelecekte bu alandaki çalışmalara dair umutlarını dile getirmiştir.
Ana noktaları madde madde sıralayalım:
- Unutulmuş Antibiyotik: Streptotrisin, 1940’larda geliştirilen bir antibiyotik olup zamanla unutulmuş bir bileşiktir.
- Süper Bakteri Sorunu: Günümüzde ilaçlara dirençli süper bakteriler, sağlık alanında büyük bir tehdit oluşturmaktadır.
- Gram-Negatif Bakteriler: Bu tür bakteriler, birçok antibiyotiğin hedef aldığı sağlam bir hücre duvarına sahip değildir ve tedavisi zorlayıcıdır.
- Dünya Sağlık Örgütü Raporu: 2017 yılında Dünya Sağlık Örgütü, en tehlikeli ilaçlara dirençli patojenlerin bir listesini yayımladı ve çoğunun gram-negatif bakterilerden oluştuğu belirtildi.
- Toksisite Sorunu: İlk araştırmalarda streptotrisin, insan böbreklerine zarar verebileceği düşünüldüğü için göz ardı edilmiştir.
- Yeniden Değerlendirme: Araştırmacı ve ekibi, streptotrisin’i yeniden incelemekte ve nourseptotrisin adı altında potansiyelini araştırmaktadır.
- Doğal Antibiyotik: Nourseptotrisin, gram-pozitif toprak bakterileri tarafından üretilen doğal bir antibiyotiktir ve streptotrisin F (S-F) ve streptotrisin D (S-D) karışımını içermektedir.
- S-F’nin Etkisi: S-F, düşük konsantrasyonlarda dahi ilaçlara dirençli gram-negatif bakterileri etkisiz hale getirme yeteneğine sahiptir ve böbrek hücrelerine zarar vermemektedir.
- Fare Modellerinde Başarı: Fareler üzerinde yapılan deneylerde S-F, dirençli bir bakteri türünü etkisiz hale getirmeyi başarmıştır.
- Yeni İlaç Sınıfı Geliştirme Potansiyeli: Streptotrisin’in etkili olduğu mekanizmaların anlaşılması, dirençli bakterilere karşı yeni bir ilaç sınıfı geliştirme fırsatı sunmaktadır.
- İlginin Yeniden Canlanması: Araştırmacı ve ekibi, bu tarihi antibiyotik sınıfına yönelik yeniden ilgi ve araştırmaların canlanmasını ummaktadır.
Etiketlendi:
- bilim
Ne düşünüyorsunuz?
Fikrini bilmek güzel. Yorum bırakın.