Yeni Geri Dönüşümlü Erkek Doğum Kontrol Yöntemi Başarı Sağladı

Hormonlara dayanmayan yeni bir erkek doğum kontrol yöntemi, fareler üzerinde yapılan ön çalışmalarda başarı sağladı. Bu yeni ilaç sadece geri dönüşümlü olmakla kalmıyor, aynı zamanda çok az yan etki gösteriyor.

İnsanlar üzerinde klinik deneylerin yapılması için hala yıllar var, ancak fareler üzerinde yapılan ilk deneylerde, ilacın doğru dozunun doğru zamanda kan dolaşımına girebildiği, testislere ulaşabildiği ve spermin aşırı hareketliliğini durdurabildiği gözlemlendi.

Bu bileşiğin adı CDD-2807 ve yurt dışında ki bir üniversite tarafından yürütülen bu çalışmaya büyük ilgi gösteriliyor. Ekip, yaklaşık bir düzine fareye 21 gün boyunca günlük olarak CDD-2807 enjekte ettiğinde, belirli bir dozaj verilen erkek fareler hiç yavru üretmedi. Bu, erkek ve dişi farelerin hala birlikte yaşamalarına ve çiftleşmelerine rağmen gerçekleşti. İlaçlar 53 gün boyunca kesildiğinde, erkek fareler tekrar yavru üretmeye başladı.

Araştırmacılar, erkek farelerin testislerini incelediklerinde, CDD-2807 verilen farelerin kontrol grubuna kıyasla daha düşük sperm sayısına, daha düşük sperm hareketliliğine ve daha az hiperaktif spermine sahip olduklarını buldular. “Farelerin CDD-2807 tedavisinden toksisite belirtileri göstermediğini, bileşiğin beyinde birikmediğini ve tedavinin testis boyutunu değiştirmediğini görmekten memnuniyet duyduk,” diyor patolog Courtney Sutton.

Önemli olarak, doğum kontrol etkisi geri döndürülebilirdi. CDD-2807 bileşiği olmadan geçen bir dönemden sonra fareler sperm hareketliliğini ve sayılarını geri kazandı ve tekrar üreme yeteneklerini kazandı. Araştırmacılar, olası ilaçların bulunduğu bir bankada CDD-2807’nin sperm yavaşlatıcı etkisini keşfettiler. Bu bileşik, memelilerin testislerinde yoğunlaşan serin/treonin kinaz 33 (STK33) adlı bir proteini inhibe etme yeteneği nedeniyle öne çıktı.

Hem farelerde hem de insanlarda STK33 geni olmayan bireylerde, bu proteini kodlayan gen eksik olduğunda sperm kusurları ortaya çıkar ve bu da kısırlığa yol açar, ancak bu varyantla ilişkilendirilen başka sağlık sorunları gözlenmez. 

“STK33 bu nedenle, erkeklerde doğum kontrolü için minimal güvenlik endişeleri ile uygun bir hedef olarak kabul ediliyor,” diye açıklıyor yurt dışında üniversite de laboratuvarı yöneten üreme biyoloğu Martin Matzuk.

İlk kadın doğum kontrol hapı neredeyse 60 yıl önce tanıtıldı ve bugün kadınlar için oral haplardan implante edilen cihazlara kadar birçok yeni form mevcut. Buna karşılık, piyasaya çıkan son yeni erkek doğum kontrol yöntemi 1980’lerde, bilim insanlarının minimal invaziv vasektomi yapmayı öğrendiğinde olmuştu.

On yıllardır, kamuoyu ve bilim insanları erkek doğum kontrolünün mümkün olup olmadığını tartışıyor. Fikirler arasında testisleri nanopartiküllerle ısıtmak, bir hap ile spermi ‘kapatmak’ veya testislere enjeksiyon yoluyla hormonal ‘tıkama’ gibi yöntemler yer alıyor. Ancak bu yöntemlerin bazıları farelerde başarı gösterse de, insan ilacını uzun süreli, geri dönüşümlü ve yan etkisiz olarak tasarlamak zor olmuştur.

2016 yılında, erkekler için bir doğum kontrol hapı klinik denemesi olumsuz yan etkiler nedeniyle durdurulmuştu. Ancak birçok kişi, bu yan etkilerin aynı durumlarda kadınlar için kabul edilebilir olduğunu hemen belirtti: libido kaybı, ruh hali değişiklikleri ve depresyon gibi yan etkiler.

Kadın doğum kontrol hapı 1960’larda ilk kez tanıtıldığında, yüksek hormon dozları ciddi ve riskli yan etkilere neden oldu, bazıları kalp krizi veya felç riskini artırdı. Yine de, bu sorunların fark edilmesi bilim insanlarının on yıldan fazla zamanını aldı, bu yan etkiler 1950’lerdeki ilk klinik denemelerde bile bariz olmasına rağmen.

Bugün, insan ilaç araştırmalarının ardındaki süreç çok daha titizdir, bu açıkça büyük bir gelişmedir, ancak aynı zamanda bilim insanlarının doğum kontrolü yükünü ‘eşitlemesi’ için daha uzun zaman alıyor. yurt dışında ki bir üniversite de bilim insanları bu farkı kapatmaya çalışıyor ve onların doğum kontrol adayı, farelerde sperm fonksiyonunu bozmak konusunda çok etkili görünüyor. Ekip şimdi “mükemmel kimyasal problarını” insansı maymunlar üzerinde test etmek istiyor.

Bu gelişme, erkekler için yeni bir doğum kontrol seçeneğinin önünü açabilir. Ancak, insan deneylerine geçmeden önce daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir. Bu araştırmaların başarılı olması halinde, bu yöntemin erkeklerde doğum kontrolünde devrim niteliğinde olabileceği düşünülmektedir.

yurt dışında bir üniversitede ki araştırmacılar, yeni doğum kontrol yöntemlerinin geliştirilmesine olanak tanıyan çalışmalarına devam ediyorlar. Fareler üzerinde elde edilen başarılı sonuçlar, bu alandaki ilerlemelerin umut verici olduğunu gösteriyor.