2023 yılında Birleşik Krallık’ta yapılan bir PLOS One çalışmasına göre, yetişkinlerin neredeyse beşte biri gürültü hassasiyetine sahip. Buffalo Üniversitesi İşitme ve Sağırlık Merkezi’nin kurucu ortağı ve direktörü Richard J. Salvi, en az 29 tıbbi durumun gürültü hassasiyetiyle bağlantılı olduğunu söylüyor. Örneğin, hiperakuzi veya misofoniye sahip insanlar, günlük sesleri katlanılamaz buluyor.

Ancak tanı konulabilir bir durumunuz olmasa bile, yüksek seslere tekrar tekrar maruz kalmak sağlığınızı etkileyebilir. İyi haber şu ki, çevrenizdeki gürültü seviyesini daha tolere edilebilir hale getirebilecek birçok araç bulunmaktadır.

Sesi Kısın

1970’lerde, Çevre Koruma Ajansı gürültüyü diğer tüm çevresel kirleticiler gibi ele aldı. Toplum, sesin bir kirlilik formu olarak etkilerinin farkındaydı. Bu seslerden bazıları kulak içi kulaklıklar sayesinde doğrudan kulaklarımıza gidiyor, ancak diğerleri gürültü kirliliğinin bir ürünü.

Kuzey Colorado Üniversitesi’nde bir odyolog ve odyoloji profesörü Deanna K. Meinke  “Herkesin sese karşı farklı bir hassasiyet eşiği var. Ancak günde sekiz saatten fazla 75 ile 85 desibel arasındaki seslere maruz kalmak işitme sisteminize zarar verebilir,” diyor. Bu, çim biçme makinenizin veya elektrikli aletlerinizin çıkardığı ses seviyesine eşittir. Ancak ses ne kadar yüksek olursa, işitmenize olan risk o kadar büyük olur. Aslında, 100 desibel sese sadece 15 dakika maruz kalmak (bir buldozerin ses seviyesine eş değer) işitmenize, 85 desibele yedi veya sekiz saat maruz kaldığınızda aldığınız darbeye eşdeğer bir etki yapar.

“Kulaklarımız ses yüksek olduğunda sesi bozar” diyor Meinke. “Bu yüzden gürültü hassasiyetiniz olsun ya da olmasın, sesi kısmak herkes için faydalıdır.

Ne Duyuyorsunuz?

Yıllar süren araştırmalar, fazla gürültünün işitme kaybı, uyku problemleri, kalp hastalığı, metabolik bozukluklar, anksiyete ve depresyon gibi bir dizi soruna yol açtığını gösteriyor. 

Duke Üniversitesi’nde Duyusal İşleme ve Duygu Düzenleme Programı’nın kurucu ortağı Jennifer Brout “Beyin bir sesi toksik olarak yorumlar ve sinir sistemi tepki verir,” diyor. Bu bir psikolojik bozukluk değil, ancak etkilenen kişi sürekli bir stres durumunda olduğu için sonuçta psikolojik etkileri olan bir davranıştır. Kalp atış hızınızı artırır, kan basıncınızı yükseltir ve vücudu inflamatuar hücreler üretmeye teşvik eder. Zamanla, bu değişiklikler kronik inflamasyona, yüksek kan basıncına ve arter duvarlarınızda plak birikimine yol açabilir.

Gürültüyü Azaltan Araçlar

Gözlerinizi kapayabilir, dokunmaktan kaçınabilir ve hatta tat alma duyunuzu yoksun bırakabilirsiniz, ama kulaklarınızı kapatamazsınız. Onlar her zaman, belki de uyurken bile çalışıyor.

Çevrenizdeki gürültüleri azaltacak en yaygın araç elbette kulak tıkacıdır, bu da ses dalgalarının iç kulak bölgenize ulaşmasını engelleyerek çevresel gürültüyü azaltır. Koruyucu kulaklıklar da aynı şekilde çalışır ve genellikle kulak tıkacından daha rahat ve kullanıcı dostudur.

Tipik köpük kulak tıkacı, yüksek frekansları azaltır. Ancak tüm frekanslarda sesi eşit olarak azaltan müzisyen kulak tıkaçları da vardır.

Gürültüyü azaltmanın başka yolları da var. Örneğin, gürültü önleyici kulaklıklar, arka plandaki istenmeyen sesleri filtreleyerek, özellikle uçakta seyahat ederken veya gürültülü ofis ortamlarında çalışırken daha sakin bir dinleme deneyimi sunar. Ayrıca, bazı insanlar için beyaz gürültü makineleri veya uygulamaları da yardımcı olabilir. Bu cihazlar, dikkat dağıtıcı sesleri maskeleyerek ve bir nevi ses perdesi oluşturarak dinlendirici bir ortam yaratır. Bu, özellikle uykuya dalmakta zorlananlar veya dışarıdan gelen gürültülerden kolayca rahatsız olanlar için faydalı olabilir.

Sonuç olarak, gürültü, modern yaşamın kaçınılmaz bir parçası olsa da, üzerinde kontrol sahibi olmak ve olumsuz etkilerini en aza indirmek mümkündür. Ses seviyelerini bilinçli bir şekilde yönetmek, işitme sağlığını korumanın ve genel yaşam kalitesini artırmanın anahtarıdır.