Paylaş
Kutup Girdabı Tersine Kaydı ve Şimdi Geriye Doğru Dönüyor
Kutup girdabı, dünyamızın kuzey kutbunu saran devasa bir hava akımıdır. Normal şartlar altında bu hava akımı, saat yönünün tersine, yani batıdan doğuya doğru döner. Ancak bilim insanları, bu yılın başlarında girdabın yönünü tamamen değiştirerek doğudan batıya, yani ters yönde dönmeye başladığını keşfetti.
Bu durum, aslında yaz aylarında sıkça karşılaştığımız bir olayın kış aylarında yaşanması demek. NOAA’dan iklim bilimcisi Amy Butler’a göre, bu yılın Mart ayında yaşanan ters dönüş, 1979’dan bu yana gözlemlenen en güçlü altıncı olay. NOAA’dan başka bir iklim bilimcisi olan Rebecca Lindsey ise bu kışın stratosferik olaylarının oldukça alışılmadık olduğunu ve bilim insanlarını meşgul ettiğini belirtiyor.
Peki, bu ters dönüş hava durumumuza nasıl etki edebilir? Kutup girdabı, normalde Kuzey Kutbu üzerinde soğuk havayı hapseder. Ancak, bazen Rossby dalgaları adı verilen atmosferik dalgaların etkisiyle girdap zayıflayabilir ve soğuk hava dışarı sızmaya başlayabilir. Bu, yerde ani soğuk hava dalgalarına yol açabilir, ama her seferinde böyle olacak diye bir kural yok.
Bu ters dönüş sırasında bilim insanları, Arktik üzerindeki ozon seviyelerinde rekor bir artış fark ettiler. Normalde, zayıf bir kutup girdabı, ozonun kutuplara akıp orada kalmasına neden olur. Bu seferki artış, Mart ayı için kaydedilen en büyük artış olarak dikkat çekiyor. Ancak, kutup girdabı eski haline döndüğünde, ozon seviyeleri de normale dönecek.
Bütün bu bilgiler ışığında, bilim insanları bu ters dönüşün hava durumumuz üzerinde büyük bir etkisi olmadığını söylüyorlar. Ancak, gezegenimiz ısınmaya devam ettikçe, kutup girdabının nasıl bir değişim göstereceği konusunda kesin bir şey söylemek güç.
Önümüzdeki yıllarda, El Niño dolaşım modelleri, deniz buzu örtüsü gibi faktörlerin kutup girdabı üzerindeki etkisini daha yakından incelemek gerekecek. Bilim insanları, bu tür olayları ve olası ters dönüşleri takip ederek, gezegenimizin geleceği hakkında daha fazla bilgi edinmeyi umuyor.
Önceki Yazı
Sonraki Yazı
Ne düşünüyorsunuz?
Fikrini bilmek güzel. Yorum bırakın.