Kalp Krizi ve Kalp Durması Aynı Değildir. İşte Bunları Nasıl Ayırt Edebilirsiniz !

Temmuz 2023’te ABD’li genç basketbol yıldızı Bronny James, antrenman sırasında sahada fenalaştı ve acil olarak hastaneye kaldırıldı. LeBron James’in 18 yaşındaki oğlu Bronny, kalp durması geçirmişti. Ancak birçok haber kaynağı, olayı yanlış bir şekilde “kalp krizi” olarak tanımladı veya bu iki terimi birbirinin yerine kullandı. Oysaki kalp durması ve kalp krizi, her ne kadar her ikisi de kalple ilgili sorunlar olsa da, aslında farklı mekanizmalara sahip iki ayrı sağlık sorunudur.

Bu iki kavramı daha iyi anlamak için kalbin nasıl çalıştığını ve bu hastalıkların nedenlerini inceleyerek aralarındaki farkları netleştirebiliriz.

Kalp Nasıl Çalışır ?

Kalp, vücudun tüm dokularına oksijen ve besin taşıyan kanı pompalayan bir kastır. Kalp kasının etkin bir şekilde çalışabilmesi için, kendisine de kan tedarik etmesi gerekir. Bu kan, koroner arterler tarafından sağlanır. Eğer bu arterlerde bir tıkanıklık oluşursa, kalp kası yeterli miktarda kan alamaz. Sonuç olarak kalp kası zarar görebilir veya ölebilir ve bu, kalbin pompalama işlevini etkiler.

Kalp Krizi Nedir ?

Kalp krizi, tıbbi adıyla “miyokard enfarktüsü”, kalp kasının zarar görmesi veya bir kısmının ölmesidir. Koroner arterlerde meydana gelen tıkanıklıklar, kalp krizine yol açar. Bu tıkanıklık, genellikle koroner arterlerdeki yağlı plakların birikmesi ve damarları daraltması sonucu oluşur. Zamanla bu plaklar, kan akışını engelleyerek kalp kasına zarar verir.

Bu tıkanma, oksijenin kalp kasına yeterince ulaşmamasına ve bu kasın zarar görmesine neden olur. Kalp krizi geçiren bir kişi, göğsünde ağrı, nefes darlığı, terleme gibi semptomlar yaşar.

Kalp Durması Nedir ?

Kalp durması, bazen ani kalp durması olarak da adlandırılır, kalbin aniden etkili bir şekilde pompalama işlevini yerine getirememesi anlamına gelir. Kalp durması, genellikle kalpteki elektriksel sinyallerin düzgün iletilememesi sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Bu durumda kalp ritmi bozulur ve vücuda yeterince kan pompalanamaz. Kalp durması yaşayan biri aniden bilincini kaybeder, nefes alması durur ve vücutta ciddi bir oksijen eksikliği yaşanır. Bu durum hızla müdahale edilmezse ölümle sonuçlanabilir.

Kalp Krizi ve Kalp Durması Arasındaki Farklar

Kalp krizi, tıbbi olarak miyokard enfarktüsü olarak bilinir ve kalp kasına verilen zararı ifade eder. Kalp krizi, genellikle koroner arterlerdeki tıkanıklıklardan kaynaklanır. Bu tıkanıklıklar, kalp kasının yeterli oksijen ve besin almasını engeller, bu da kalp kasında hasara veya ölüme yol açar. Kalp krizinin başlıca nedenleri arasında ateroskleroz, koroner arter spazmları ve göğüs travmaları bulunur. Ateroskleroz, koroner arterlerin duvarlarında yağlı ve lifli birikintilerin plak oluşturmasıyla ortaya çıkar ve bu plaklar damarları tıkayarak kan akışını kısıtlar.

Kalp durması ise, kalbin etkili bir şekilde pompalamasını durdurduğu durumu ifade eder. Kalp durması genellikle kalpteki elektriksel arızalardan kaynaklanır ve ritim bozuklukları ile ilişkilidir. Dört ana türü vardır:

1. Ventriküler taşikardi: Kalp atış hızının dakikada 100’ün üzerinde olması durumudur. Bu hızlı kalp atışı, kalbin yeterince kanla dolmasını engeller.
2. Ventriküler fibrilasyon: Kalbin düzensiz bir şekilde titremesi sonucu dakikada 300’ün üzerinde anormal kalp atışları oluşur.
3. Nabızsız elektriksel aktivite: Kalp kasının elektriksel uyarımlara yanıt vermemesi sonucu nabız oluşmaz.
4. Asistoli: Kalpte hiç elektriksel aktivite olmaması durumudur ve düz bir çizgi şeklinde kalp ritmi görülür.

Kalp durması, boğulma, travma, asfiksi (nefessizlik), elektrik çarpması ve uyuşturucu aşırı dozu gibi birçok farklı nedenden kaynaklanabilir. Bronny James’in kalp durması, doğuştan gelen bir kalp rahatsızlığı olan konjenital kalp kusuruna bağlanmıştı. Ancak, kalp durmasının en yaygın nedeni, kalp krizidir ve tüm vakaların %70’inden sorumludur.

Kalp Krizi Kalp Durmasına Nasıl Yol Açar ?

Kalp krizinde, kalp kası hasar görebilir ve bazı bölgeleri ölebilir. Hasarlı veya ölü doku, kalbin elektrik sinyallerini iletme yeteneğini bozarak aritmi riskini artırır. Bu aritmi, kalp durmasına neden olabilir. Yani, kalp krizi kalp durmasının yaygın bir nedenidir, ancak kalp durması genellikle doğrudan kalp krizine bağlı olmaz.

Belirtiler ve Semptomlar

Kalp durması genellikle ani bilinç kaybı, nabzın veya kalp atışının durması, solunumun durması ve solgun veya maviye çalan cilt rengi ile kendini gösterir. Kalp krizi ise, genellikle göğüs ağrısı veya rahatsızlık ile başlar ve bu ağrı kollar, sırt, boyun, çene veya mideye yayılabilir. Ayrıca nefes darlığı, bulantı, baş dönmesi, solgunluk ve terleme de sıkça rastlanan semptomlardır.

Sonuç olarak,

Kalp krizi ve kalp durması her ikisi de kalp ile ilgili problemler olsa da, mekanizmaları ve sonuçları farklıdır. Kalp krizi, kalbin kan tedarikinin kesilmesi gibi düşünülebilirken, kalp durması, kalbin elektriksel işleyişindeki bir arızaya benzetilebilir. Her iki durum da ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir ve acil tıbbi müdahale gerektirir.