Polonya Mağarasında Bulunan Kemikler, 18.000 Yıl Önce İnsanların Birbirini Yediğini Gösteriyor

Polonya’daki Maszycha Mağarası’nda bulunan insan kalıntıları üzerinde yapılan yeni araştırmalar, yaklaşık 18.000 yıl önce yaşamış insan topluluklarının kanibalizmi (insan eti yeme) uygulamış olabileceğine dair güçlü kanıtlar sunuyor.

Uluslararası bir araştırma ekibi tarafından yürütülen çalışma, Magdalenian dönemi olarak bilinen Üst Paleolitik Çağ’a ait bu bulguların, o dönemde yaşayan insanların cenaze ritüelleri ve ölüm sonrası uygulamalarına ışık tuttuğunu ortaya koydu.

İnsan Kemiklerinde Kesik ve Kırık İzleri Tespit Edildi

Arkeolojik kayıtlarda, eski avcı-toplayıcı toplulukların ölülerini nasıl gömdüğüne veya onlarla nasıl ilgilendiğine dair sınırlı sayıda veri bulunuyor. Ancak geçmişte yapılan bazı kazılarda, Magdalenian insanlarının ölülerini okra (kırmızı toprak boyası) ile kapladığı, mezar eşyalarıyla birlikte gömdüğü tespit edilmişti. Bununla birlikte, bazı mezarlarda kemiklerin eksik olduğu da görülmüştü. Önceleri bu eksikliklerin, yaban hayvanlarının kemikleri yemesi veya kemiklerin kültürel amaçlarla saklanması nedeniyle meydana geldiği düşünülüyordu.

Ancak Maszycha Mağarası’nda yapılan son araştırmalar, eksik kemiklerin farklı bir sebeple ortadan kaybolmuş olabileceğini öne sürüyor. Bilim insanları, mağarada bulunan 63 insan kemiğini ayrıntılı olarak incelediklerinde, bu kemiklerin doğal süreçler yerine insanlar tarafından kasıtlı olarak işlenmiş olduğunu gösteren izler taşıdığını belirledi.

Yapılan incelemelerde, kemiklerin üzerinde kas dokularının ve beynin çıkarıldığını gösteren kesik izleri ve kasıtlı kırıklar tespit edildi. Özellikle kafataslarında deri ve etin kazınmasına dair kesik izleri bulunurken, uzun kemiklerde (humerus ve femur gibi) iliğe ulaşmak amacıyla yapılan dikkatli kırıklar belirlendi.

Kanibalizm mi, Ritüel mi?

Magdalenian insanlarının kemikleri işlediği ve hatta onlardan çeşitli eşyalar yaptığı biliniyor. Daha önce Fransa’da bulunan bazı Magdalenian iskeletlerinde, kemiklerin kupa ve takı yapımında kullanıldığı tespit edilmişti. Ancak bu uygulamaların ritüel amaçlı mı yoksa beslenme amacıyla mı gerçekleştirildiği konusundaki tartışmalar uzun süredir devam ediyordu.

Yeni araştırmada elde edilen bulgular, bu tartışmaya yeni bir boyut kazandırdı. Çalışmanın başyazarı, “Kemiklerde bulunan kesik izlerinin konumu ve sıklığı, iskeletin kasıtlı olarak parçalandığını ve bedenlerin besin olarak tüketildiğini gösteriyor” ifadelerini kullandı. Marginedas, bu izlerin cenaze ritüellerine işaret etmediğini, aksine insanların et ve iliklerini tüketmeye yönelik bir süreçten geçtiğini düşündüklerini belirtti.

Araştırmacılar, Maszycha Mağarası’ndaki cesetlerin ölümden hemen sonra parçalandığını ve çürümeyi önlemek için derilerinin yüzüldüğünü tespit etti. Kafataslarında bulunan izler, beyin çıkarma girişimlerine işaret ederken, kemiklerin kırılma şekilleri, iliğin besin kaynağı olarak tüketildiğini gösteriyor. Beyin ve kemik iliği, yüksek besin değerine sahip olduğu için özellikle tercih edilmiş olabilir.

Kanibalizmin Nedeni: Hayatta Kalma Mücadelesi mi, Savaş mı?

Araştırmacılar, Magdalenian insanlarının bu uygulamayı neden gerçekleştirdiği konusunda net bir yanıt veremiyor. Ancak olası nedenler arasında hayatta kalma mücadelesi, ritüel uygulamalar ve topluluklar arası çatışmalar bulunuyor.

Araştırmanın ortak yazarları, “Kanibalizm, insanlık tarihinde farklı dönemlerde görülmüş bir davranıştır” diyerek, bu tür uygulamaların bazen açlık ve hayatta kalma mücadelesi nedeniyle, bazen de dini veya sosyal ritüellerin bir parçası olarak gerçekleştirildiğini belirtti.

Özellikle Son Buzul Çağı’nın sona erdiği bu dönemde, Avrupa’da nüfusun arttığı ve buna bağlı olarak kaynaklar üzerindeki rekabetin de yoğunlaştığı biliniyor. Artan gıda sıkıntısı ve topluluklar arasındaki gerilim, bazı grupların düşmanlarını veya ölülerini yeme eylemine yönelmesine neden olmuş olabilir.

Bugüne kadar Avrupa genelinde, Magdalenian dönemine ait beş farklı bölgede kanibalizmin açık kanıtlarına rastlandı. Maszycha Mağarası’ndaki yeni keşifler, bu dönemde yaşayan insanların kültüründe kanibalizmin bir parçası olabileceğine dair bilimsel görüşleri güçlendiriyor.

Bu yeni bulgular, tarih öncesi insanların yaşam tarzını ve zor koşullar altında nasıl hayatta kaldıklarını daha iyi anlamamızı sağlıyor. Ancak bu uygulamaların tam olarak neden gerçekleştiği sorusu, ilerleyen araştırmalarla daha net bir şekilde ortaya çıkabilir.