Dünya Sağlık Örgütü Maymun Çiçeği’ni Küresel Sağlık Krizi İlan Etti

Maymun çiçeği hastalığı, dünya genelinde yeniden büyük bir tehdit haline geldi. Çarşamba günü Dünya Sağlık Örgütü , maymun çiçeğini uluslararası endişe uyandıran bir halk sağlığı acil durumu olarak ilan etti. Bu karar, özellikle Afrika’da vakaların yeniden artışı ve virüsün daha ölümcül bir varyantının yayılması nedeniyle alındı.

Maymun çiçeği, çiçek hastalığına çok benzeyen bir virüs tarafından oluşuyor. Uzun yıllar hayvanlardan insanlara bulaşan bir hastalık olarak biliniyordu. Ancak 2022’nin başında, virüs Afrika dışındaki ülkelerde geniş çaplı algınlarına yol açmaya başladı. O yıl, 100’den fazla ülkede 90.000’den fazla vaka rapor edildi. Dünya Sağlık Örgütü, maymun çiçeği için ilk kez halk sağlığı acil durumu ilan etmişti; bu, COVID-19’un ardından yapılan ilk böyle bir açıklamaydı.

Maymun çiçeği enfeksiyonları genellikle grip benzeri belirtiler, baş ağrısı ve vücutta döküntülerle kendini gösteriyor. Semptomlar, virüse maruz kaldıktan sonra 21 gün içinde ortaya çıkabiliyor. Hasta olmadan önce bile başkalarına bulaştırmak mümkün ve döküntüler tamamen iyileşene kadar bulaşıcı kalıyor. Virüs, doğrudan temas yoluyla yayılabiliyor. 2022’deki salgınlarda, çoğunlukla cinsel ilişki yoluyla yayılmıştı ve genellikle gay ve biseksüel erkekleri etkiliyordu. Neyse ki, bu salgınlarda yayılan Virüs türü daha az ölümcül olan bir grup virüse aitti ve 2022’de sadece yaklaşık 150 ölüm rapor edildi.

Bilim insanları, maymun çiçeği için aşı geliştirmişti, çünkü virüs çiçek hastalığına çok benzer. Aşılama ve farkındalık kampanyaları sayesinde vakalar azalmıştı ve Dünya Sağlık Örgütü’nün ilk halk sağlığı acil durumu ilanı Mayıs 2023’te sona erdi. Ancak virüsün yeniden büyük salgınlara yol açabileceğinden ve daha tehlikeli bir hale gelebileceğinden endişe ediliyordu. Bu endişeler maalesef gerçek oldu.

Bu yıl, 14.000’den fazla maymun çiçeği vakası ve 524 ölüm bildirildi. Bu vakalar 13 ülkede tespit edildi, ancak çoğunlukla Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde yoğunlaşıyor. Başlangıçta, mevcut virüs türü yayılıyordu. Ancak şimdi daha ölümcül bir varyant, insanların arasında yayılmaya başladı ve ölüm oranı %3 ila %4 civarında. İlk salgınlar cinsel temas yoluyla yayıldı, ancak son zamanlarda çocuklar, sağlık çalışanları ve aileler arasında da vakalar artış gösterdi. Bu, virüsün diğer doğrudan temas yollarıyla da yayılabileceğini gösteriyor.

Geçen hafta, Afrika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi bir acil durum ilan etti. Ancak, tehlikenin çoğu Afrika ile sınırlı olsa da, Dünya Sağlık Örgütü’nün açıklaması, dünyanın geri kalanının da maymun çiçeğinden etkilenebileceğini gösteriyor.

Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, “Yeni bir maymun çiçeği varyantının ortaya çıkışı, hızla yayılması ve birkaç komşu ülkede vakaların bildirilmesi çok endişe verici. Afrika ülkelerindeki diğer maymun çiçeği varyantlarının salgınlarına ek olarak, bu salgınları durdurmak ve hayatları kurtarmak için uluslararası bir yanıt gerektiği açık,” dedi.

ABD, maymun çiçeği aşılarının stoklarını yeniden sağladı, ancak bu salgından en çok etkilenen ülkelerde durum aynı değil. Uzmanlar, Afrika’da yıl sonuna kadar planlanan 3 milyon doz aşının yetersiz olabileceğini belirtiyor. Dünya Sağlık Örgütü, düşük gelirli ülkelerde acil aşı onaylarını hızlandırmak için adımlar attı ve 1.45 milyon dolarlık bir acil durum fonu sağladı. Ayrıca, diğer ülkeler ve ilaç şirketlerinden aşı bağışları koordine ediliyor. Ancak, bu önlemler tek başına yeterli olmayacak. Dünya Sağlık Örgütü, gözetim, hazırlık ve yanıt faaliyetlerini finanse etmek için en az 15 milyon dolara ihtiyaç duyduğunu ve daha fazla bağış talep edeceğini açıkladı.