Sağlıklı Gibi Görünen Yiyeceklerin Diyabet Riskini Artırdığına Dair Şaşırtıcı Bulgular

Yurt dışında yapılan geniş çaplı bir çalışmada, sağlıklı olduğu düşünülen bazı yiyeceklerin, özellikle meyve ve bazı tahılların diyabet riskini artırabileceği ortaya çıktı. Çalışma, aynı zamanda bu hastalıkla mücadelede faydalı olabilecek bazı yiyecekleri de ortaya koydu.

Araştırma, çocukların diyetlerinin 1. tip diyabet (T1D) gelişimi üzerindeki etkilerini detaylı bir şekilde inceledi. T1D, bağışıklık sisteminin pankreastaki insülin üreten adacık hücrelerine saldırarak bu hücreleri yok ettiği ömür boyu süren bir hastalıktır. Araştırmacılar, çocuklarda T1D’nin önümüzdeki 20 yıl içinde iki katına çıkmasını öngörüyor. 2021’de dünya genelinde 8,4 milyon olan vaka sayısının, 2024’te 17,4 milyona yükseleceği belirtiliyor. Finlandiya, bu hastalığın en yüksek orana sahip olduğu ülke olarak dikkat çekiyor; 5 yaş altı çocuklarda her 100.000’de 52,2 vaka bulunuyor.

Bu kapsamda, Yurt dışında yapılan çalışmada doğumdan altı yaşına kadar 5.674 çocuk takip edildi. Ebeveynler, çocuklarının yediği her şeyi titizlikle kayıt altına aldı. Çalışmadaki tüm çocuklar, T1D geliştirme genetik yatkınlığına sahipti. Altı yılın sonunda 94 çocuk T1D geliştirdi, 206 çocuk ise T1D’nin öncüsü olan adacık otoimmünitesi yaşadı.

Yurt dışında Sağlık ve Refah Enstitüsü’nden bir araştırmacı, “Bu çalışma, bir çocuğun tüm diyetinin aynı anda değerlendirildiği ilk çalışma olma özelliğini taşıyor,” diyor.

Araştırmada, meyve, yulaf ve çavdar tüketiminin fazla olduğu çocuklarda T1D riskinin belirgin şekilde arttığı bulundu. Ayrıca, muz, buğday ve yoğurt gibi fermente süt ürünlerinin tüketiminin adacık otoimmünitesini artırdığı belirlendi.

Meyve Tüketiminin Olumlu Yönleri

Araştırmada bazı olumlu sonuçlar da ortaya çıktı. Böğürtlen, yaban mersini, kuşburnu ve diğer meyveleri daha fazla tüketen çocuklarda T1D gelişme riskinin azaldığı görüldü. Ayrıca, karnabahar, brokoli ve lahana gibi cruciferous sebzelerin tüketimiyle adacık otoimmünitesi arasında ters bir ilişki bulundu.

Araştırmacı, “Böğürtlenler, 1. tip diyabetin gelişimiyle ilişkilendirilen iltihabı azaltabilecek polifenoller açısından zengindir. Öte yandan, meyveler bazı zararlı maddeler içerebilir. Örneğin, böğürtlenler diğer meyvelerde bulunabilen pestisitlerden arınmış olabilir,” diyor.

Araştırmacı, hangi yiyecek bileşenlerinin T1D gelişimi ile olumlu veya olumsuz etkiler yarattığını anlamak için daha fazla araştırma yapılması gerektiğini belirtiyor. Ayrıca, çalışmanın bulgularına dayanarak herhangi bir diyet değişikliği önerisinde bulunmadıklarını, çünkü negatif etkileri bulunan yiyeceklerin başka sağlık yararları da taşıdığını vurguluyor.

Araştırmacı, “T1D ile ilişkilendirilen ve olumsuz sonuçlar gördüğümüz yiyeceklerin çoğu sağlıklı bir diyetin parçası olarak kabul ediliyor ve sonuçlarımızın başka çalışmalarda doğrulanması önemlidir,” şeklinde uyarıda bulunuyor.

Daha Fazla Araştırma Gerekiyor

Emekli istatistik profesörü, çalışmaya dahil olmamasına rağmen, araştırmada bazı eksikliklere dikkat çekiyor. Verilerin bir konferansta sunulacağını ancak şu anda hakemli bir makalede destekleyici verilerin eksik olduğunu belirtiyor. Ayrıca, çalışılan popülasyonun, T1D’deki artışı açıklayabilecek diyet dışı farklılıklar taşıyabileceğini de ekliyor.

Profesör, “Farklı yiyecekler tüketen çocukların diğer birçok açıdan da farklı olabileceğini unutmamalıyız. Bu farklılıkların neler olduğunu bilmiyoruz,” diyor. “Araştırmacıların rapor ettiği yiyecek tüketimi ile sağlık sonuçları arasındaki ilişkiler, yiyeceklerden değil, diğer faktörlerden kaynaklanıyor olabilir. Bunu net bir şekilde bilemiyoruz.” Diye ekliyor.

Bu çalışma, sağlıklı gibi görünen bazı yiyeceklerin, özellikle çocuklar arasında 1. tip diyabet riskini artırabileceğine dair önemli bulgular sunuyor. Ancak, bu bulguların genel diyet önerileri açısından ne anlama geldiği konusunda daha fazla araştırma yapılması gerektiği belirtiliyor. Sağlık uzmanları, bireylerin diyetlerini değiştirmeden önce bu sonuçların diğer çalışmalarla doğrulanmasını beklemeli. Aynı zamanda, dengeli bir diyetin ve sağlıklı yaşam tarzının önemini vurgulamak gerekiyor. T1D riskini azaltmak için etkili stratejilerin geliştirilmesi, bu tür araştırmaların devamıyla mümkün olacak.