Bilim insanları, yaşlı bireylerin veya beyin hasarı geçirmiş kişilerin bilişsel becerilerini geliştirmelerine yardımcı olabilecek bir gelişmeyi ortaya çıkardı. Avustralya’daki Queensland Üniversitesi’nden araştırmacılar, kandan elde edilen moleküllerin fareler üzerinde beyin egzersizine benzer etkileri olabileceğini buldular. Bu keşif, Alzheimer hastalarının bilişsel iyileşmesi için yeni tedavi yöntemlerinin kapısını aralayabilir.

Nature Communications adlı bilimsel dergide yayımlanan bir çalışma, trombosit adı verilen küçük hücrelerin yaşlı farelerde sinir hücrelerini gençleştiren bir protein salgılayarak beyin egzersizine benzer etkileri tetikleyebileceğini gösterdi.

Araştırmacılardan Dr. Odette Leiter, “Beyinde öğrenme ve hafıza ile ilişkili olan hipokampüs bölgesinin, yeni nöron üretimini artırdığını biliyoruz. Ancak bu mekanizma tam olarak anlaşılmıyordu” açıklamasını yaptı.

Dr. Leiter, “Önceki araştırmalarımız, trombositlerin bu süreçte rol oynadığını gösteriyordu, ancak bu çalışma yaşlı farelerde trombositlerin gerçekten bu etki için gerekliliğini kanıtlıyor” dedi.

Araştırmacılar, egzersiz sırasında kan dolaşımına salınan biyolojik bileşenlere odaklandı. Egzersiz sonrası trombositlerden salınan CXCL4/Platelet Faktör 4 (PF4) adlı molekülün, yaşlı farelere enjekte edildiğinde rejeneratif ve bilişsel iyileşmelere neden olduğunu buldu.

Çalışmada, “Bu çalışma, trombositlerin egzersizle etkileşime geçtiğini ve yaşlı farelerde hipokampal öncü hücre çoğalmasının artışı için gereklilik taşıdığını gösteriyor” ifadesine yer verildi.

Araştırmacılar, bu yeni bulguların Alzheimer hastalığı gibi yaşa bağlı bilişsel gerilemelerin tedavisi için ilaç geliştirmesine yönelik önemli fırsatlar sunabileceğine inanıyor.

Tara Walker adlı bir diğer araştırmacı ise, “Hareket kısıtlılığı olan yaşlı veya sağlık sorunları yaşayan bireyler için egzersiz mümkün olmayabilir. Bu nedenle farmakolojik müdahale, önemli bir araştırma alanı haline geliyor” açıklamasını yaptı.

Dr. Walker ayrıca, “Artık trombositleri hedefleyerek nörojenezin teşvik edilmesi, bilişin geliştirilmesi ve yaşa bağlı bilişsel gerilemeyle mücadele etme amacıyla ilerleyebiliriz” dedi.

Bilim insanları, sonraki aşamada bu bulguların insanlar üzerinde denenmeden önce Alzheimer hastalığına yakalanan farelerde test edilmesini umuyorlar.

Ancak araştırmacılar, gelecekte bu çalışmanın dayandığı herhangi bir tedavinin egzersizin yerini alamayabileceği konusunda uyarıda bulunuyorlar.

Dr. Walker, “Bu yöntem, yaşlıların veya beyin hasarı/felç geçiren kişilerin bilişsel becerilerini geliştirmelerine yardımcı olabilir” şeklinde konuştu.

Araştırmacılar, “Bu bulgular, fizyolojik beyin yaşlanması sürecinde egzersizin gençleştirici etkilerini sağlamada trombositlerin rolünü vurguluyor” şeklinde ekledi.