Paylaş
Tek Bir Asteroit Çarpmasının Muazzam Gücü, 2 Milyar Kraterin Oluşumuna Nasıl Yol Açtı?
Mars’ın yüzeyinde Dünya’ya kıyasla çok daha fazla krater bulunmaktadır. Bunun ana sebebi, Dünya’daki gibi atmosferik aşınma kuvvetleri ve güçlü levha tektoniğinin Mars’ta olmamasıdır, bu yüzden kraterler zamanla yok olmaz.
Mars’taki kraterlerin hepsi doğrudan asteroit çarpmalarından kaynaklanmaz. Bazıları, bir asteroit çarpmasından sonra uzaya fırlayan ve sonra Mars’a geri düşen asteroitlerden oluşur. Yapılan bir araştırmaya göre, Mars’ta tek bir büyük çarpmadan kaynaklanan asteroit parçaları, gezegenin yüzeyinde neredeyse 2000 km uzaklıkta iki milyardan fazla küçük krater oluşturmuştur.
Bu araştırma, Texas’taki 55. yıllık Lunar ve Planetary Science Konferansı’nda sunuldu ve Corinto adı verilen bir krater incelendi. Corinto krateri, Mars’ın ekvatorunun 17 derece kuzeyinde, Elysium Planitia bölgesinde yer alıyor.
Bu krater, Mars’a göre oldukça yenidir ve tahminlere göre yaklaşık 2,34 milyon yıl öncesine dayanmaktadır. Boyutuna göre oldukça gençtir. Çünkü bu boyutlardaki çarpmaların ortalama tarihi yaklaşık 3 milyon yıl öncesine dayanır. Bu nedenle, bilim insanları bu kraterin Mars’ta bu boyutta bilinen en yeni krater olabileceğini düşünmektedir.
Corinto’nun dikkat çekici bir özelliği, geniş bir ize sahip olmasıdır. Bu, büyük miktarda asteroitin çarpmasıyla birlikte fırladığı ve gezegenin yüzeyinde, merkezden dışarı doğru ışınlar halinde yayıldığı anlamına gelir. Corinto krateri yaklaşık 14 km çapında ve 1 km derinliğindedir. İç kısmı, çarpmadan daha sonra oluşan daha küçük kraterlerle doludur. Çarpmadan önce kraterin su buzuyla dolu olduğuna dair kanıtlar var, çünkü çarpmanın etkisiyle bu buzun bir kısmı buharlaşmış. Çarpan nesnenin düşüş açısı yaklaşık 30-45 derece arasında ve kuzeyden gelmiş gibi görünüyor. Bu nedenle, çoğu parçalar kraterin güneyine, özellikle güneybatı yönüne düşmüş.
Milyonlarca yıl sonra bu parçaların izini sürmek kolay değildir. Bilim insanları, Mars Yüzey Araştırma Uydusu (Mars Reconnaissance Orbiter – MRO) üzerindeki HiRISE ve Context Camera (CTX) ile toplanan verileri kullanarak, ana Corinto krateri çevresindeki daha küçük kraterlerin özelliklerini incelediler. Bu kraterlerin, başka bir göktaşı çarpması yerine, fırlayan parçalardan kaynaklandığını ispatlayacak kanıtlar aradılar. Farklı türdeki kraterleri, ana kraterden olan uzaklıklarına göre beş farklı gruba ayırdılar. Her grup farklı özelliklere sahip. Örneğin, ana kraterin hemen yakınındaki kraterler yarı dairesel şekilli ve kenarları belirgin değil. Diğer yandan, daha uzakta yer alan kraterler uzun ve dar, sanki bir şey yuvarlanmış gibi izler bırakmış ve MRO(Mars Reconnaissance Orbiter) görüntülerinde çok parlak görünüyorlar.
Araştırmanın en çarpıcı bulgularından biri, Corinto’dan fırlayan parçaların 10 metreden büyük yaklaşık 2 milyar ikincil çarpma krateri oluşturmuş olmasıdır. Bu ikincil kraterlerin, ana kraterden 1850 km kadar uzakta oluştuğu gözlemlenmiş.
Araştırma, gelecekteki çalışmaların ne yönde ilerleyebileceğine dair ayrıntıya girmemiştir. Ancak bilimde genellikle olduğu gibi, bir alanda yeni bir rekor keşfedildiğinde, bu durum daha fazla araştırmayı teşvik eder.
Ne düşünüyorsunuz?
Fikrini bilmek güzel. Yorum bırakın.