Protein Artırılmış Ürünler: Sağlık İçin Gerçekten Faydalı mı ?

Son yıllarda protein tüketimi, özellikle fitness tavsiyelerinin merkezine oturmuş durumda. Kas yapmak, fiziksel sağlığı artırmak ya da kilo vermek isteyen pek çok kişi, protein alımına odaklanıyor. Hemen her yerden, fitness influencer’larından uzmanlara kadar herkesin önerdiği şey, daha fazla protein tüketmemiz gerektiği yönünde.

Ancak, protein sağlığımız için önemli bir bileşen olsa da, son dönemdeki aşırı odaklanma ve medya üzerinden yapılan tanıtımlar, proteini bu kadar abartmamıza sebep olmuş gibi görünüyor. Artık çikolata barlarından dondurmalara, pizzalardan kahvelere kadar birçok gıda, yüksek protein içerikli olduklarını belirterek kendilerini pazarlıyor.

Fakat, proteinin sağlık üzerindeki faydalarını abartmamız, bazen yanlış yönlendirmelere de yol açabiliyor. Evet, protein kas kütlesinin korunması ve bağışıklık sistemi için gereklidir, ancak bu kadar fazla proteinle zenginleştirilmiş yiyeceklerin düzenli tüketilmesi gerekmez. Hatta bu pazarlama stratejileri, bazı ürünlerin fazla protein içerdiğini, dolayısıyla da besleyici olduklarını düşündürerek ‘halo etkisi’ yaratabilir. Yani, yüksek protein içeriği olan bu yiyeceklerin aslında besleyici olduğu algısı oluşabilir, fakat bu her zaman doğru değildir.

Protein Ne İşe Yarar?

Protein, kaslarımızın korunması ve bağışıklık sistemimizin düzgün çalışması için temel bir bileşendir. Beslenme kılavuzlarına göre, her bireyin kilogram başına yaklaşık 0.75 gram protein alması önerilir. Ancak son araştırmalar, bu oranın düşük olduğunu ve aslında günlük protein alımının kilogram başına 1.2-1.6 gram arasında olması gerektiğini ortaya koyuyor.

Protein ihtiyacı, yaşımıza, sağlık durumumuza ve fiziksel aktivitemize göre değişir. Örneğin, hastalıktan iyileşen bir kişinin protein ihtiyacı daha fazladır. Ayrıca, yaşlandıkça kas kaybını önlemek için yaşlı bireylerin kilogram başına en az 1.2 gram protein alması gerektiği de bilimsel olarak kanıtlanmıştır.

Sporcular içinse protein ihtiyacı, antrenmanlar ve iyileşme süreçleri nedeniyle daha fazladır. Özellikle kilo kaybı ilaçlarının popülerleşmesiyle birlikte, bu ilaçları kullanan kişilere protein alımına daha fazla odaklanmaları tavsiye edilmektedir. Çünkü protein, kilo kaybı sırasında kas kaybını en aza indirgemeye yardımcı olabilir.

Ancak burada önemli bir nokta var: Protein alımı önemli olsa da, daha fazla protein her zaman daha iyi anlamına gelmez. Yüksek miktarda protein almanız, vücudunuzun bunu tamamen kullanacağı anlamına gelmez. Yapılan araştırmalar, aşırı protein alımının bazı durumlarda gereksiz olduğunu ve aslında çoğu kişinin, önerilen miktarın biraz daha fazlasına ihtiyacı olduğunu gösteriyor. Fakat sosyal medyada gördüğümüz wellness influencer’larının önerdiği kadar fazla protein tüketmeye gerek yok. Bazı kişiler, kilogram başına 3 gram protein gerektiğini söylese de, bu seviyelere çıkmak gereksizdir.

Aşırı İşlenmiş ve Protein Takviyeli Ürünler

Peki, protein içeren gıda ürünleri hakkında ne söyleyebiliriz? Süpermarketlerde “protein artırılmış” birçok ürün bulunuyor. Ancak bu ürünler, fazla protein içerse de genellikle ek şekerler ya da karbonhidratlar da içeriyor. Örneğin, proteinli süt, normal sütten iki kat daha fazla protein içeriyor. Bu, süt suyunun çıkartılması veya kurutulmuş süt eklenmesiyle sağlanıyor.

Protein barları da yaygın örneklerden bir diğeri. Ancak bu barlar, ek protein içeriklerinin yanı sıra, yüksek miktarda şeker de içerebiliyor. Pek çok protein takviyeli ürün de aşırı işlenmiş gıdalar kategorisine giriyor. Aşırı işlenmiş gıdalar, genellikle evde bulunmayan maddelerle yapılan ticari ürünlerdir.

Araştırmalar, aşırı işlenmiş gıdaların düzenli tüketiminin kalp hastalıkları ve diyabet gibi sağlık sorunlarıyla bağlantılı olduğunu gösteriyor. Ayrıca bu tür gıdaların sağlık üzerindeki olumsuz etkilerinin nedenini belirlemek zor: Bu etkilere, ürünlerin işlenmiş olması mı, yoksa düşük besin değerine sahip olmaları mı yol açıyor, henüz net değil.

Proteinli Ürünlerin Eksiklikleri

Bir başka sorun ise, protein artırılmış gıdaların çoğunun lif, vitamin ve temel minerallerden yoksun olmasıdır. Günümüzde modern diyette lif eksikliği, toplum sağlığı için büyük bir tehdit oluşturuyor. Bu da, proteini fazla almak yerine, sağlıklı, dengeli ve lif açısından zengin gıdalar tüketmenin önemini ortaya koyuyor.

Sonuç Olarak

Tüm gıdaların dengeli bir diyette yeri vardır. Ancak protein, beslenme sağlığının sadece bir parçasıdır. Bu yüzden proteinle zenginleştirilmiş yiyeceklerin sağlık gıdaları olarak pazarlanması konusunda dikkatli olmalıyız. Protein artırılmış ürünler, zaman zaman protein ihtiyacını karşılamak için pratik bir seçenek olabilir. Ancak bu ürünlerin her zaman sağlıklı gıdalar olarak kabul edilmemesi gerektiği unutulmamalıdır.

Sağlıklı bir diyet için, farklı protein kaynakları seçmek, dengeli ve bütüncül bir beslenme planı oluşturmak önemlidir. Bu süreçte yalnızca protein miktarına odaklanmak yerine, lif gibi diğer besin öğelerini de göz önünde bulundurmak sağlığımızı en iyi şekilde destekler.