Duygularınızı Anlamakta Zorluk Çekiyorsanız: Aleksitimi’yi Keşfedin

Aleksitimi, birçok insanın yaşadığı ancak çoğu zaman farkında olmadığı bir durumdur: Duyguları tanımlamakta, ayırt etmekte ve ifade etmekte zorluk çekmek. Bu durum, bir kişinin iş hayatından ilişkilerine, kendisiyle olan bağından çevresine kadar her yönüyle etkileşime geçmesini zorlaştırabilir. İçsel dünyamıza olan bağlantımızı zayıflatır, ne hissettiğimizi anlamayı engeller ve sonuçta duygusal sağlığı olumsuz etkileyebilir.

Aleksitimi terimi ilk kez 1970’lerde tanımlandı ve genel nüfusun yaklaşık %10’unu etkileyen bir durum olarak biliniyor. Yunanca kökenli “alexithymia” kelimesi, “duygular için kelimeler yok” anlamına gelir. Bu durum, bir kişinin içsel duyumlarını, bedeninde oluşan hisleri tanımlama ve anlamlandırma yeteneğiyle doğrudan ilişkilidir. Aleksitimi yaşayan kişiler, açlık, susuzluk, yorgunluk gibi temel duygularını ya da ağrı gibi fizyolojik durumları bile fark etmekte zorlanabilirler.

Alelsitimi, herkesin deneyimlediği bir durum değildir. Özellikle otizm spektrum bozukluğu olan bireylerde, bu durum çok daha yaygın görülür. Bunun yanı sıra, obsesif kompulsif bozukluk, depresyon, anksiyete gibi psikolojik rahatsızlıklar da aleksiitimi ile ilişkili olabilir. Bazı kişiler bu durumu doğuştan yaşarken, diğerleri travmalar ya da stresli yaşam deneyimlerinden sonra aleksitimi geliştirebilirler. Bu durum, kişisel deneyimlere göre farklılık gösterebilir.

Aleksitimi’nin en belirgin özelliklerinden biri, dışa dönük düşünme tarzıdır. Bu, alexitimi yaşayan kişilerin kendi duygusal süreçlerinden ziyade çevrelerindeki olaylara odaklanmalarına yol açar. Bir olayın ardından, o an ne hissettiklerini anlayabilmek için bağlamsal ipuçlarına başvururlar. Yani, duygularını anlamak için önce dış dünyadaki göstergelere bakarak kendilerini tanımlarlar. Bu da zamanla daha mekanik bir duygu işleme sürecine yol açabilir.

Özellikle otizmli bireylerde, aleksitimi sosyal ipuçlarını anlamayı zorlaştırabilir. Yüz ifadelerini doğru bir şekilde yorumlamak ve başkalarının duygusal durumlarını kavrayabilmek, zorlu bir görev haline gelebilir. Bu durum, kişinin sosyal ilişkilerini olumsuz etkileyebilir ve bazen duygusal patlamalara veya krize yol açabilir.